کادر مربع کیمیا رهگذر ایران، ۲۰۰۶

یکی از نکات مهم عکس خوب، ترکیب بندی آن است. انتخاب کادر عکس بستگی به موضوع آن دارد. برخی موارد، به دلیل محدودیت این انتخاب، کادر مورد نظر می تواند بعدا ً تعیین شود. یکی از ابزار کار عکاس برای ترکیب بندی مناسب، نسبت طول به عرض این کادر می باشد.

اصطلاحا ً کادرLandscape (افقی) و کادر پرتره (عمودی) به خودی خود دارای وزنی هستند که عکاس با انتخاب درست موضوع، کمپوزیسیون آن کامل می کند. کادر مربع با نسبت یک به یک، کادری است با ظاهر ساکن و بدون وزن. از هر طرف یکنواخت است و چشم بیننده به سویی مشخص جلب نمی شود؛ و در عوض مرکز آن بسیار متمرکز و قوی است. پس در اینجا جذابیت عکس را موضوع و ترکیب بندی محکم آن تعیین می کند.

موضوع و ترکیب بندی نامتقارن در کادر مربع زمانی جذاب به نظر می آید، که علیرغم متقارن بودن و مرکزیت قوی ذات خود کادر، بتوانیم توجه را به نقطه ای جذب کنیم. یکی از ابزار عکاسی من کادر مربع است، نه به دلیل زیبایی آن، چرا که همواره تاثیر خود عکس برایم ارجحیت دارد. قرار گیری موضوع در این کادر برایم بسیار زیبا تر از کادر مستطیل است، بخصوص که این امر فقط با دوربینMedium Format (MF) مقدور است؛ اگر چه همیشه می توان بعد از عکاسی کادر مطلوب را انتخاب کرد و عکس جدیدی پدید آورد. اما بسیار لذت بخش است که عکس را در همان لحظه عکاسی تمام کنم.

پرتره

برای همه ما پیش آمده که جلوی دوربین عکاسی قرار بگیریم و موضوع عکسی باشیم. تنهای تنها بدون هیچ المان دیگری در عکس، با نگاهی به داخل لنز دوربین عکاس، منتظریم که صدای شاتر دوربین رابشنویم، که به یکباره سئوال میشود: "آماده ای؟" این سوال از ماست یا عکاس در واقع اعلام آمادگی کرده؟ خدا می داند! تا به خود بجنبیم، عکسمان ثبت شده. حتی فرصت چشم برهم زدن هم نیست. چه این اتفاق در شرایطی دلپذیر افتاده باشد چه بر عکس، دوست داریم اولین کسی باشیم که عکسمان را می بینیم! حتی اگر این عکس برای یک کارت شناسایی هم استفاده شود. قطعا ً می خواهیم اگر از خودمان بهتر نیست، بدتر نباشد. حال دلیل سفارش این عکس، چه برای عکاس و چه برای سوژه مهم تر باشد، وسواس بیشتر می شود.

دلایل بسیاری برای گرفتن یک پرتره وجود دارد. گاه به پیشنهاد عکاس پرتره گرفته می شود. گاه به سفارش خود شخص و گاه نیز به اصرار شخصی دیگر. امّا در همه حال دلیلی برای این عکس وجود دارد و هدفی پس آن است. با توجه به هدف، روش های مختلفی هم برای رسیدن به آن وجود دارد که تبحر و تجربه ما را به بهترین روش راهنمایی میکند. هنگامی که از یک موجود زنده عکس می گیریم، شناخت خصلت زنده بودن موضوع عکاسی کمک بسیار بزرگی است، همانگونه که در عکاسی از یک جنس براق، باید براق بودن را شناخت.

به جرأت میتوان گفت، عکاسان حرفه ای کار با وسایل عکاسی را می دانند. دوربین خود را می شناسند و از چگونگی کارکرد شاخه های نور خود آگاهند. انواع رفلکتورها را دارند و به سیستم نورسنجی مجهزند. بوجود آوردن یک ترکیب بندی زیبا، انتخاب زاویه و نورپردازی مناسب یک طرف داستان و طرف دیگر، نگاه موضوع است که چقدر گویای هدف عکس باشد. این از احساس بر می آید و شکوفا کردن آن نتیجه ارتباطی است، که عکاس پدید می آورد. در عکاسی پرتره این ارتباط گاه در چند لحظه و حتی بدون رد و بدل کردن کلامی باید بر قرار شود و گاه روزها فرصت داریم؛ که چگونگی این ارتباط خود بحثی است بسیار موثر.

عکاس پرتره باید خلق و خوی خاصی داشته باشد. هر چه قدرت توانایی ارتباط بر قرار کردن عکاس بیشتر باشد، موفق تر است، که خود بحثی است مفصل؛ میتوان پای صحبت بزرگان پرتره نشست، شنید، آموخت و تجربه کرد.